Το Μουσείο είναι κλειστό

e-tickets

e-payments

40 χρόνια ενεργής παρουσίας

Κυριακή 1 Οκτωβρίου 2023
|

    Ζανέτ Ναχμία (1924)

    Βιογραφικό:

    Η Ζανέτ Ναχμία γεννήθηκε στα Γιάννενα το 1925 από τον Χαΐμ και τη Ρεβέκκα, το γένος Μορδοχάι. Η οικογένεια είχε έξι παιδιά και ζούσε μέσα στο κάστρο, απέναντι από τη συναγωγή. Ο πατέρας της διατηρούσε ταβέρνα. Η Ζανέτ πήγε σχολείο μέχρι την πέμπτη δημοτικού στην Alliance Israélite Universelle, και στη συνέχεια σταμάτησε για να βοηθάει τη μητέρα της στις δουλειές του πολυάριθμου νοικοκυριού τους. Τον Μάρτιο του 1943 οι Γερμανοί συνέλαβαν όλη την οικογένεια που εκτοπίστηκε στο Άουσβιτς-Μπιρκενάου. Η Ζανέτ πέρασε από μία σειρά στρατοπέδων, το Μαουτχάουζεν, το Γκελενάου κ.ά. Επίσης, για ένα διάστημα υποχρεώθηκε σε καταναγκαστική εργασία σε εργοστάσιο στο Μπρεσλάου. Από όλη την οικογένεια επιβίωσε μόνο η ίδια και ο μεγαλύτερος αδερφός της Μιχαέλ. Μετά την απελευθέρωση επέστρεψε στα Γιάννενα και παντρεύτηκε πολύ σύντομα τον Ισραέλ Τσίτο, επίσης επιζήσαντα των στρατοπέδων, με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά. Ζει μέχρι σήμερα στα Γιάννενα.

    Τη συνέντευξη πήρε ο Αλέξης Μενεξιάδης το 2007 στο σπίτι της στα Γιάννενα.

    Απόσπασμα της συνέντευξης:

    Εκτοπισμός από τα Ιωάννινα, 25 Μαρτίου 1944.

    Σύλληψη

    Ένα πρωί μας χτύπησαν την πόρτα. Ανοίξαμε. Λέει «σε μισή ώρα θα ετοιμαστείτε γιατί φεύγετε. Σας διώχνουμε». Κλάματα η μητέρα μου. Θυμάμαι ο πατέρας μου της είπε «μην κλαις, έλα να συγκεντρωθούμε να δούμε τι θα κάνουμε». Πήραμε ρούχα να φορέσουμε, κουβέρτες. Ό,τι προλάβαμε μέσα σε μισή ώρα. […] Εκείνη την ημέρα φυσούσε, χιόνιζε. Ήρθαν τα αυτοκίνητα, τζιπς και μας πήρανε. Ήταν πολύς κόσμος. Μας πήγαν στη Λάρισα. Εκεί κάτσαμε οκτώ μέρες. […][Από]‘κεί μας πήγαν οι Γερμανοί στην Πολωνία.

    Μέσα στο στρατόπεδο

    Μάθαμε αναγκαστικά τα γερμανικά. Η μια με την άλλη. Λέξη τη λέξη. Μη ρωτάς τι πάθαμε και μ΄ αυτά. Λίγες κοπέλες πολύ λίγες ήταν μορφωμένες και ήξεραν γερμανικά. Και από αυτές μαθαίναμε μία μία λέξη.

    «Πορεία θανάτου»

    Μείναμε τρεις μήνες [στο Μπρέσλαου]. Ένα βράδυ, ώρα 12 μας ξύπνησαν. Ο πόλεμος ήταν κοντά. Ακούγαμε τα κανόνια. Μας πήρανε παραμέσα στη Γερμανία. Με τα πόδια. Μη ρωτάς. Από εκεί που ξεκινήσαμε, οι μισές έφτασαν. Τρία-τέσσερα μερόνυχτα να περπατάς, νηστικιά, χωρίς νερό, χωρίς τίποτα. Μέρα – νύχτα.

    Η ζωή μετά

    Τρεις νεαρές γιαννιώτισσες εβραίες, που επέζησαν από το στρατόπεδο του Άουσβιτς. (Από αριστερά): Ζανέτ Χαίμ Ναχμία, Ευτυχία Νισήμ Γιοσσέκο, Εσθήρ Ιακώβ Ισαάκ, Γιάννενα, 1945.

    Στα παιδιά μου τα είπα πολλές φορές. Εγώ τους τάλεγα των παιδιών. Στενοχωριόνταν. Και με τον άντρα μου ωραία ζούσαμε μια χαρά. Καθόμασταν τα βράδια, όπως κάνει όλος ο κόσμος. Τα παιδιά κοιμόντανε και εμείς καθόμασταν λίγο. Ό,τι κουβέντα και να λέγαμε στο τέλος καταλήγαμε για τη Γερμανία. Κάθε βράδυ, κάθε βράδυ.

    Επιστροφή