Συμβολισμός του Πέσαχ
Η πιο ευχάριστη και αγαπητή από τις τρεις Γιορτές του Προσκυνήματος του εβραϊκού ημερολογίου είναι σίγουρα το Πέσαχ, ενώ ακολουθούν στην πορεία του έτους οι χαρούμενες γιορτές Σαβουότ και Σουκότ. Κατά τις γιορτές αυτές, όλοι οι Εβραίοι έπρεπε να πάνε για προσκύνημα στον Ναό της Ιερουσαλήμ.
Το Πέσαχ είναι μια βιβλική γιορτή, αφού αναφέρεται στην Έξοδο των Ισραηλιτών από την Αίγυπτο, που σήμανε την απελευθέρωσή τους από τη μακροχρόνια δουλεία και συνάμα την γέννηση του εβραϊκού έθνους. Για αυτό το λόγο το Πέσαχ ονομάζεται και «Ζμαν Χερουτένου» δηλαδή, ο «Καιρός της Ελευθερίας μας». Ο συμβολισμός της είναι πολύ ισχυρός, αφού ακόμη και στις χειρότερες, τις πιο δεινές περιόδους εξορίας, δοκιμασίας, διωγμών και τυραννίας στην ιστορία του Εβραϊκού λαού, αποτελούσε πάντα πηγή πίστης, δύναμης, αισιοδοξίας και ελπίδας για ένα καλύτερο μέλλον.
Ονομάζεται επίσης και «Χαγκ Ααβίβ», δηλαδή «Γιορτή της Άνοιξης» ονομασία που δηλώνει τον αγροτικό της χαρακτήρα, αφού συνδέεται με τον θερισμό του κριθαριού. Πιο σημαντική όμως είναι η σχέση της με το πέρασμα από το χειμώνα στην άνοιξη, με το ξύπνημα της φύσης και με την δυνατότητα του ανθρώπου να καταναλώσει και πάλι φρέσκες και θρεπτικές τροφές, μετά από κάθε μακρύ και δύσκολο χειμώνα. Συνοδεύεται λοιπόν από αισθήματα ανάτασης, χαράς και ευγνωμοσύνης για τον αέναο και επαναλαμβανόμενο κύκλο της ζωής και για τη θέση του ανθρώπου μέσα σε αυτόν.
Ο εορτασμός του Πέσαχ με τα συμβολικά γεύματα και τα ιδιαίτερα διατροφικά έθιμα που περιλαμβάνει, μας συνδέει άρρηκτα με τις ιστορικές ρίζες και τη θρησκευτική παράδοση του εβραϊκού λαού. Φορείς αυτής της πολιτιστικής κληρονομιάς είμαστε και εμείς οι ίδιοι, ως κρίκοι μιας μακριάς αλυσίδας, από το παρελθόν προς το μέλλον.
Είναι μια γιορτή που μιλάει για την αστείρευτη δύναμη και ικανότητα του ανθρώπου να επιβιώνει, να διεκδικεί τη λύτρωση, το δικαίωμα στην ειρήνη, στην ελευθερία και στην αυτοδιάθεση. Να επιδιώκει την υπέρβαση του εαυτού του για την υπηρεσία του κοινού καλού, όπως και την επιδίωξη της γνώσης και της πνευματικής εξέλιξης, με οδηγό την πίστη στις επιταγές μιας ανώτερης σοφίας.
Συμβολικές Τροφές του Πέσαχ
Η πιο σημαντική εντολή της γιορτής του Πέσαχ είναι να τρώμε για όλη τη διάρκεια των 8 ημερών ματσά, δηλαδή άζυμο ψωμί και να καθαρίσουμε με προσοχή το σπίτι μας από κάθε ψίχουλο ή ίχνος τροφών που περιέχουν ή προέρχονται από σιτάρι, κριθάρι, βρώμη και σίκαλη, που ονομάζονται γενικά χαμέτς. Πολλές οικογένειες διαθέτουν ειδικά σκεύη και σερβίτσια για το Πέσαχ, τα οποία δεν έχουν έρθει ποτέ σε επαφή με τις τροφές χαμέτς.
Την παραμονή της γιορτής, οι οικογένειες συγκεντρώνονται για το γεύμα, το Σέντερ (Seder). Πριν από το γεύμα προηγούνται προσευχές και τραγούδια από την Αγκαδά (Haggadah), δηλαδή το βιβλίο της αφήγησης των γεγονότων σχετικά με την έξοδο από την Αίγυπτο.
Όλα τα φαγητά που καταναλώνονται είναι συμβολικά. Αυτά περιλαμβάνουν πικρά χόρτα, που θυμίζουν τον πόνο της δουλείας, ένα καβουρδισμένο πόδι αρνιού για να θυμηθούν τις θυσίες που έκαναν οι Ισραηλίτες στον Θεό, άζυμο ψωμί που ονομάζεται ματσά (matzah), το οποίο τρώγεται όλη την εβδομάδα αντί του ζυμωμένου ψωμιού – οι Ισραηλίτες στη βιασύνη τους για να φύγουν από την Αίγυπτο δεν είχαν χρόνο να περιμένουν να φουσκώσει η ζύμη – όπως και ένα νόστιμο μείγμα ξηρών καρπών, μήλων, μελιού και κρασιού, το χαρόσετ, που συμβολίζει τη λάσπη που χρησιμοποιούσαν οι Εβραίοι σκλάβοι για να χτίσουν τους αιγυπτιακούς ναούς.
Δες τον δίσκο που ετοιμάζεται για το γιορτινό τραπέζι!
