Το Εβραϊκό Μουσείο της Ελλάδος με μεγάλη λύπη πληροφορήθηκε τον χαμό του αγαπητού Σαμουήλ Κοέν, χτες στα Ιωάννινα.
Ο Σαμουήλ Κοέν, γέννημα και θρέμμα των Γιαννίνων, ήταν ένας εκ των «απείθαρχων» νεαρών, ο οποίος μαζί με τον Σιών Μπακόλα πήραν την τολμηρή απόφαση να εγκαταλείψουν την φίλτατη πατρώα κοινότητα και να γίνουν οι πρώτοι Εβραίοι αντάρτες, τον Οκτώβριο του 1943, στην περιοχή του Πωγωνίου. Μετά την απελευθέρωση, δημιούργησε οικογένεια στην πατρίδα του. Πρόσφερε για πολλά χρόνια στη γενέτειρα κοινότητα του εκλεκτές και ακούραστες υπηρεσίες, ως ιερουργός και ιεροψάλτης, ώσπου η φθίνουσα υγεία του τον ανάγκασε πρόσφατα να σταματήσει.
Η αγάπη του για τη μουσική και το έμφυτο ταλέντο του, συνδυάστηκαν ευτυχώς με τη γνώση του των μουσικών τρόπων και ηχητικών δρόμων, αλλά και των γλωσσικών ιδιαιτεροτήτων της εβραϊκής στη Ρωμανιώτικη γιαννιώτικη παράδοση και, καταγραμμένοι με σεβασμό και φροντίδα από τον Σάκη Νεγρίν, βρήκαν οδό έκφρασης και διάδοσης μέσα από μια σειρά από σχετικές εκδόσεις ψηφιακών δίσκων του ΕΜΕ.
Διαβάζουμε το παρακάτω βιογραφικό σημείωμα, που δημοσίευσε το ΕΜΕ το 2008 στο συνοδευτικό τευχίδιο μιας από αυτές τις εκδόσεις:
Ο Σαμουήλ Κοέν γεννήθηκε στα Γιάννενα το 1924. Ήταν το τέταρτο από πέντε συνολικά αδέρφια. Μπήκε στη βιοπάλη από πολύ νωρίς. Εργάστηκε σε μανάβικο, καφενείο, κατάστημα νημάτων, ηλεκτρικών, υδραυλικών κ.α.
Από πολύ νωρίς, παρουσίασε κλίση προς τη μουσική, και κυρίως τη λαϊκή. Σε ηλικία 17 ετών απέκτησε το πρώτο του όργανο, ένα μπουζούκι, στο οποίο εξασκήθηκε με επιμονή και επιτυχία, όπως άλλωστε και στο τραγούδι.
Μετά από λίγο καιρό, το 1943, ο Σαμουήλ αναγκάστηκε, εξαιτίας του πολέμου, να ανεβεί στο βουνό, όπου κατατάχθηκε στον ΕΛΑΣ. Δυο χρόνια αργότερα, με τη λήξη του πολέμου, επέστρεψε στα Γιάννενα, όπου άνοιξε συνεταιρική επιχείρηση κατασκευής και επιδιόρθωσης κρεβατιών. Αυτή τη δουλειά διατήρησε μέχρι το 1982, οπότε συνταξιοδοτήθηκε.
Ο Σαμουήλ Κοέν ήταν και εξακολουθεί να είναι ένας άνθρωπος ευσεβής, ευγενικός, ευαίσθητος, μα και πολύτιμος για την εβραϊκή κοινότητα, αφού έχει προσφέρει για πολλά χρόνια τις ανιδιοτελείς υπηρεσίες του σ’αυτήν. Διετέλεσε πρόεδρος και αντιπρόεδρος του ΔΣ της Ισραηλιτικής Κοινότητας Ιωαννίνων, γεν. γραμματέας του ιδρύματος του Γηροκομείου, και τέλος «παρνάς» και ιερουργός της Ιεράς Συναγωγής Ιωαννίνων από το 1986 μέχρι σήμερα, ανελλιπώς.
Ευχαρίστως στήριξε κάθε προσπάθεια του ΕΜΕ να συλλέξει και να διασώσει την ιστορία των ελληνοεβραικών κοινοτήτων, προσφέροντας την προσωπική του μαρτυρία για το Αρχείο Προφορικής Ιστορίας του μουσείου, αλλά και τη ζωντανή του διήγηση σε σεμινάριο εκπαιδευτικών που διενήργησε το ΕΜΕ στα Ιωάννινα το 2012.
Όσοι τον γνώριζαν, τον αγαπούσαν για το πηγαίο χαμόγελο, το κέφι και την ανεξάντλητη δύναμη και κουράγιο που επέδειξε στις δυσκολίες της ζωής του. Η πόλη των Γιαννίνων παρέδωσε έναν ένθερμο και αφοσιωμένο Γιαννιώτη στη γειτονιά των αγγέλων. Σίγουρα θα λείψει πολύ από τη μικρή Κοινότητα που είναι από χθες φτωχότερη…
Το Εβραϊκό Μουσείο της Ελλάδος εκφράζει θερμά συλλυπητήρια και την ειλικρινή του συμπάθεια στους οικείους του.
© ΕΜΕ 2017
