ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΓΚΙΝΑΚΑΣ (1871-1948)
Η εβραϊκή κοινότητα της Άρτας
Το 1881 (αμέσως μετά την ενσωμάτωση της Άρτας στο ελληνικό κράτος) η εβραϊκή κοινότητα είχε 617 μέλη (12% των κατοίκων). Το 1920 στην πόλη κατοικούσαν μόνον 325 εβραίοι, όλοι ελληνόφωνοι (4,3% των κατοίκων), ενώ το 1928 έφτασαν τους 389 (ποσοστό 4,8% των κατοίκων), αριθμός που πρέπει να διατηρήθηκε σταθερός ως τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατά τους κατοχικούς διωγμούς διέφυγαν 35 εβραίοι της Άρτας, έναντι 352 που συνελήφθησαν στις 24.3.1944 και μετά από βασανιστικό ταξίδι εκτοπίσθηκαν στην Πολωνία. Από αυτούς επέζησαν μόνον 25.
Ο ιεράρχης
Μητροπολίτης στην Άρτα από το 1912 μέχρι το θάνατό του το 1948 ήταν ο Σπυρίδων Γκινάκας. Ως διάκονος και ιερέας είχε υπηρετήσει σε μητροπόλεις της Ηπείρου και στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας.
Μέριμνα και παραμυθία
Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, που καταγράφει ο Κ. Τσιλιγάννης, μετά την ανακοίνωση των περιοριστικών μέτρων που έλαβαν οι Γερμανοί στην πρώην ιταλική ζώνη κατοχής (4.10.1943), ο μητροπολίτης Σπυρίδων έκανε διάβημα υπέρ των εβραίων στις γερμανικές αρχές. Μετά την απόρριψη του διαβήματος συνέστησε στους εβραίους της πόλης να δραπετεύσουν στα γύρω χωριά, αλλά λίγοι τον άκουσαν.
Μαρτυρία
Ένας εκ των διαδόχων του, ο μητροπολίτης Ιγνάτιος Γ΄, διατύπωσε ως εξής την τοπική παράδοση για τις σχέσεις του Σπυρίδωνος με την εβραϊκή κοινότητα:
«Δέν θά ἦτο ὑπερβολή, ἂν τις εἴπη ὅτι ὁ ἀείμνηστος οὗτος Μητροπολίτης εἶχε τοὺς ἑβραίους ὑπὸ τὴν σκέπην καὶ προστασίαν του εἰς βαθμὸν ἀνώτερον τῶν χριστιανῶν. Συνεμμερίζετο τὴν ἀδυναμίαν τοῦ γένους ἐν τοῖς χαλεποῖς ἐκείνοις καιροῖς καὶ κατέβαλεν ὑπερανθρώπους προσπαθείας, ἵνα μὴ θιγῶσιν οὐδ’ ἐπ’ ἐλάχιστον. Εἶχεν ἄλλως τε καὶ ἐπὶ τῶν προπολεμικῶν ἐτῶν λίαν ἀγαθάς σχέσεις ἀνταποδίδων καὶ οἴκοι τὰς ἐπισκέψεις κατὰ τὰς ἑορτάς».
Δείτε την Ψηφιακή Παρουσίαση
