Ο πρωτότοκος γιος του εμπόρου υφασμάτων Λέων Χατζή από τα Ιωάννινα και της Σαρίνας (Νίνας) Σαμουήλ από τα Τρίκαλα, γεννήθηκε στα Ιωάννινα στις 27 Σεπτεμβρίου 1931 και τις παραμονές του πολέμου, ζούσε με τους γονείς και τα δύο μικρότερα αδέλφια του, Χρυσούλα και Μωρίς, στην οδό Αιξωνέων 3 στα Πετράλωνα. Η μεγάλη πείνα του 1941-42 πέρασε σχετικά ανώδυνα, χάρη στα τρόφιμα που έρχονταν τακτικά από τους γονείς και τα αδέλφια της μητέρας στα Τρίκαλα. Όταν οι Γερμανοί ζήτησαν τις ονομαστικές καταστάσεις των Εβραίων της Αθήνας τον Σεπτέμβριο του 1943, ο δρόμος για την Θεσσαλία έγινε ξανά οδός σωτηρίας. Μόνο πολλά χρόνια αργότερα, ο Ζάκης, όπως τον φώναζαν οι δικοί του, θα μάθαινε ότι όλοι οι άλλοι επιβάτες του λεωφορείου γκαζοζέν, στο οποίο επιβιβάστηκαν τις ημέρες του Κιπούρ με προορισμό την Καρδίτσα ήταν κι εκείνοι Εβραίοι που διέφευγαν από την γερμανοκρατούμενη πρωτεύουσα με ψεύτικες ταυτότητες, όπως και ο ίδιος. Όταν το λεωφορείο έφτασε στους Σοφάδες, βρίσκονταν στην Ελεύθερη Ελλάδα, το μόνο κομμάτι ελληνικής γης, όπου η λέξη Εβραίος δεν ήταν ντροπή ούτε διαβατήριο για την εξόντωση. Οι μάχες ανταρτών και Γερμανών στην περιοχή έφεραν νέες περιπλανήσεις. Μετά από ένα μήνα παραμονής στα Λουτρά Σμοκόβου, φιλοξενήθηκαν στην Καρδίτσα και τελικά εγκαταστάθηκαν στον Βόλο, όπου ζούσε ο ξάδελφος της μητέρας, Ηλίας Καπέτας. Πράγματι, έφτασαν στον γερμανοκρατούμενο Βόλο, όπου η ισχυρή οργάνωση του ΕΑΜ στην πόλη ήταν μια επιπλέον εγγύηση ασφάλειας. Ο αγώνας της επιβίωσης όμως ήταν καθημερινός και ο Ζάκης συνόδευε τη μητέρα του, κάτω από τη μύτη Γερμανών και ταγματασφαλιτών, στα χωριά του Πηλίου με σκοπό την ανεύρεση τροφίμων. Ο ίδιος ταξίδεψε μέχρι τα Τρίκαλα για να αφήσει στον συνονόματο παππού του, Ισαάκ Σαμουήλ, κάποια από τα υφάσματα με τα οποία θα στεκόταν σύντομα ξανά στα πόδια της η οικογενειακή επιχείρηση. Η Απελευθέρωση, οι ωραιότερες ημέρες της ζωής του, βρήκαν το δεκατριάχρονο πλέον εβραιόπουλο στον Αλμυρό Μαγνησίας, με το μυαλό του γεμάτο αντάρτικα εμβατήρια, ελπίδα για την αυριανή ομορφιά και μια πρωτόλεια ίσως αίσθηση χρέους να αφηγηθεί κάποτε αυτή την ιστορία.
Δείτε την Ψηφιακή Παρουσίαση
