Οι περιοχές στα Ιωάννινα που κυρίως συγκέντρωναν τον εβραϊκό πληθυσμό της πόλης ήταν: Η παλιά γειτονιά, μέσα στο Κάστρο, η Μεγάλη Ρούγα, μετέπειτα Μαξ Νόρδαου και σημερινή Γιοσέφ Ελιγιά, δίπλα στο Κάστρο, η οδός Κουντουριώτου και οι πάροδοι αυτής και η Λειβαδιώτη, η σημερινή οδός Σούτσου.
Παρ’όλο που κατά περιόδους υπήρχαν Εβραίοι στην πόλη από τον 8ο ή 9ο αιώνα, η πρώτη οργανωμένη συγκέντρωσή τους, στη γειτονιά του Κάστρου, αρχίζει από το 1611. Τη χρονιά εκείνη, μετά από την αποτυχημένη εξέγερση του Διονυσίου του Σκυλοσόφου, οι Οθωμανικές αρχές εγκατέστησαν Τούρκους και Εβραίους στο Κάστρο. Με τον καιρό, η γειτονιά συνδέθηκε άρρηκτα με την εβραϊκή παράδοση των Ιωαννίνων. Οι Εβραίοι της πόλης δημιούργησαν τη σημαντικότερη ίσως Ρωμανιώτικη Κοινότητα της Ελλάδας, φθάνοντας σε αξιόλογη πνευματική και οικονομική ανάπτυξη. Το 1912 υποδέχθηκαν με αυτοπεποίθηση την απελευθέρωση της πόλης και συνέχισαν την ιδιαίτερα δραστήρια κοινοτική ζωή τους.
Η Συναγωγή Καάλ Καντόσς Γιασσάν ή «το Μέσα Συναγώι», ακριβώς δίπλα στα τείχη του Κάστρου, χτίστηκε το 1829, στη θέση παλαιότερης Συναγωγής και εξακολουθεί ακόμη και σήμερα να εξυπηρετεί τις θρησκευτικές ανάγκες των λιγοστών πια, Εβραίων της πόλης.
Γύρω στα 1840, η Εβραϊκή Κοινότητα των Ιωαννίνων είχε αριθμητικά αυξηθεί τόσο πολύ, που πολλά από τα μέλη της κατοικούσαν πλέον έξω από το Κάστρο, κυρίως στο Κουρμανιό. Μεγαλύτερη ήταν η γειτονιά της Μεγάλης Ρούγας, στην οποία χτίστηκε μάλιστα και η «Καινούρια» Συναγωγή, Καάλ Καντόσς Χαντάσς, καθώς και το σχολείο της Alliance Israélite Universelle. Σήμερα παραμένουν ελάχιστα ίχνη της γειτονιάς αυτής, που ερήμωσε στα χρόνια του πολέμου… Το όνομα του δρόμου, τιμή στο μεγάλο Γιαννιώτη Εβραίο ποιητή και ταλμουδιστή, Γιοσέφ Ελιγιά, καθώς και ένα κοινοτικό κτίριο, όπου κατοικούν κυρίως ηλικιωμένοι επιζήσαντες, είναι τα μόνα δείγματα από την ιστορία αυτής της περιοχής της πόλης.
Δείτε την Ψηφιακή Παρουσίαση
